Жұмысқа қабылдану үшін іс сұқбатына қалай дайындалу керек?

Іс сұқбатына бармақшысыз ба? Онда алдын ала дайындалған жөн, себебі бұл үміткерлерге өздерінің жақсы қырларын көрсетуге, жақсы әсер қалдыруға, компания өкілімен бетпе-бет сөйлесуге және қызықтыратын сұрақтарды қоюға мүмкіндік беретін жұмысқа орналасудың маңызды кезеңдерінің бірі. Іс сұқбатына бармас бұрын танысуға тұрарлық пайдалы ақпаратарды жинастырдық: іс сұқбатында қандай сұрақтар қойылады, іс сұқбатынан қалай сәтті өтуге болады және оған қалай дайындалған жөн.

1. Құрылымдық сұқбат – үміткердің дағдыларын, білімін және жұмыстан не күтетінін түсініп, бағалау мақсатында өзекті сұрақтар қойылатын жан-жақты  сұқбат түрі.
2. Ситуациялық сұқбат: үміткерді бағалау үшін құрылымдық сұрақтар емес, практикалық жағдайлар, белгілі бір оқиғалар қолданылады. Осылайша, әлеуетті қызметкердің біліктілігінен басқа оның ситуациялық мәселелерді шешу қабілеті де бағаланады. 
3. Жобалық сұқбат – ойдан шығарылған үшінші  адамға проекция. Үміткерлерге адамдардың әрекеттерін бағалап, түсініктеме беру қажет болатын белгілі бір жағдай сипатталады. Бұл үміткерлердің жеке қасиеттерін және олардың жұмсақ дағдыларын жақсырақ ашуға мүмкіндік береді.
4. Мінез-құлық немесе біліктілік сұқбаты әртүрлі сауалнамалар, тесттер, үлгілер, сауалдауыштар және т.б. қолдану арқылы үміткерлердің кәсіби қасиеттерін бағалау үшін қолданылады. 
5. Күйзеліс – сұқбат жүргізудің стандартты емес нұсқаларының бірі. Сұқбат алушы үміткердің реакциясы мен мінез-құлқын байқау үшін әдейі жанжалға итермелеп, ыңғайсыз жағдай туғызады. Күйзеліс сұқбаты  күйзеліске төзімділік деңгейін, қарым-қатынас дағдыларын және т.б. бағалауға мүмкіндік береді. Мәселен, лауазым шет тілін білуді қажет етсе, жұмыс беруші ескертусіз ағылшын тілінде сұқбат ұйымдастыруы мүмкін.

 – “Өзіңіз туралы айтып беріңізші”. Түйіндемеңізді қайта айтудың қажеті жоқ, жұмыс талаптарына қатысты дағдылар мен жұмыс тәжірибеңізден сөз қылсаңыз жеткілікті. 

 – “Сіздің күшті жақтарыңыз қандай?” Ашық және шыншыл болыңыз, белгілі бір лауазым үшін құнды болатын жағымды қасиеттеріңізді атап өтіңіз, оларды өмірлік мысалдармен нықтай түсіңіз. 

 – “Сіздің әлсіз жақтарыңыз қандай?” Бұрынғы тәжірибеңізге немесе өткен қателіктеріңізге негізделген жауап қайтаруға тырысыңыз. Өз кемшіліктерін  мойындай білу адамның өз-өзіне дұрыс талдау жасай алатындығын көрсетеді.

 – “Неге дәл бізбен жұмыс істегіңіз келеді?” Бұл сұрақты қою арқылы әлеуетті жұмыс беруші сізді бұл компанияда жұмыс іздеуге не түрткілегенін, сондай-ақ ұйымның құндылықтарымен қалай үйлесетініңізді түсінгісі келеді. Бұл сұраққа жауап беру кезінде өзіңіздің осы жұмыс орнына сәйкес келетініңізге неліктен сенімді екеніңізді түсіндіруге тырысыңыз. 

Үйлесімді сыртқы келбетіңіз жұмыс берушіге сіздің жұмыс орнына деген қызығушылығыңызды көрсетеді.

 – Сұқбатқа барар алдында компанияның корпоративтік мәдениетімен жақсылап танысып шығыңыз, компания қызметкерлерінің фотосуреттерін қарап, киім-киістеріне көңіл аударыңыз. Мысалы, барлығы футболка мен кроссовка киетін заманауи IT-компанияға жұмысқа тұратын болсаңыз, сұқбатқа көйлек және галстукпен келмеген жөн. Сондықтан әрқашан компанияны бағалап, жұмыс орнына сәйкес киініңіз. 

 – Киім-киісіңізде бейтараптылықты ұстаныңыз. Бұл тек киім стиліне ғана емес, сонымен қатар, ең алдымен, түстер үйлесіміне де қатысты. Тым жарқын, алабажақ киінбеген жөн. Сұқбат кезіндегі түр-әлпетіңіз жұмыс берушіні түйіндемеден алаңдатпауы керек. 

 – Компания және жұмыс лауазымына қарамастан сұқбатқа келесі киімдерді ешқашан киюге болмайды: қысқа көйлек пен белдемшелер, шолақ шалбарлар, биік өкшелі аяқ киім, жабысып және іші көрініп тұратын киімдер, кешкі көйлектер және т.б.

1. Сұқбат өтетін компания жайлы алдын ала зерттеп біліңіз. 
2. Өзіңізбен бірге әрқашан басып шығарылған түйіндемені алып жүріңіз. 
3. Өтінім берген жұмыс орны жайлы оқып біліңіз. 
4. “Өзіңіз туралы айтып беріңізші” деген сұраққа жауап дайындаңыз. 
5. Есте қалуға тырысыңыз. Рекрутерлер күніне 15–20 іс сұқбатын жүргізеді. Есте қалуыңыз керек. Жұмыс берушіге қалай жақсы әсер қалдыру керектігі туралы OLX блогынан оқыңыз.
6. Сұрақтарды мұқият тыңдап, сенімді түрде сұқбаттасыңыз. 
7. Сұрақтарға шыншыл жауап беріңіз. Іс сұқбатында өтірік айтудан бетер ештеңе жоқ. 
8. Жағымсынуға тырыспаңыз. Белсенді болып, сұрақ қоюдан сескенбеңіз. 
9. Тыныс алу жаттығуларының көмегімен толқудан және бас пен денедегі қысымнан арылыңыз. 
10.  Неғұрлым көп дайындалып, машықтанған сайын сұқбат қорқынышын жеңу мүмкіндігі соғұрлым артады. 

Ең бастысы, сенімді әрі байсалды болыңыз! Өзекті бос жұмыс орындарын OLX қызметінің “Жұмыс” айдарынан таба аласыз.