Ұзартылған күн тобы. Жақтаушылар мен қарсылар. Қалай таңдаған жөн? 

Ұзартылған күн тобы – сынып оқушыларын жан-жақты дамыту үшін мектепте ұйымдастырылған топ. Оқушылар кешке дейін мектепте мұғалімдердің бақылауында болады,  үй тапсырмасын бірге орындап, жаңа дамытатын пәндерді оқи алады. Мектепке дайындық ата-анадан да, баладан да күш-жігерді қажет етеді. Балалардың мектепке бейімделуі оңайырақ болу үшін осындай ұзартылған күн топтары ашылған. Балаңызды сонда жібермес бұрын  не білуіңіз керек?

Оқушылар үшін ұзартылған күн топтары сүйікті немесе жайсыз, күйзеліс тудыратын жерге айналуы мүмкін. Ата-аналар және балалар тұрғысынан “артықшылықтары” мен “кемшіліктерін” қарастырайық.

Артықшылықтары:

• Баланың жан-жақты дамуы. Ұзартылған күн топтарында бала академиялық білім алады, интеллектін арттырып, әлеуметтенеді және қажетті физикалық жүктемені алады. Ол жасына сай, қатарластарымен бірге дамиды. Балалардың түрлі үйірмелер мен секцияларға қатысып, қызықтыратын жаңа пәндерді оқуға, мектеп бағдарламасы бойынша білімдерін арттыруға және т.б. мүмкіндіктері бар.
• Уақытты белсенді әрі жоспарлы өткізу. Зияткерлік іс-әрекеттерден басқа, таза ауада серуендеу міндетті болып табылады, мысалы, ата-аналардың көпшілігінде бұған әрдайым уақыттары бола бермейді. Ұзартылған күн топтарындағы балалар компьютер немесе теледидар алдында уақыт өткізбейді. Бала мектептен кейін үйде көбіне уақытын соған жұмсайды. Мұның бәрі баланың ерте жастан бастап тұрақты және тиімді күнделікті тәртіпке бейімделуіне көмектеседі.
• Бала өз бетінше болуды үйренеді. Өз қатарластарымен қоғамда көбірек уақыт өткізіп,  тым қорғаштап, көп қамқорлық көрсететін отбасыдан алшақтауды үйренеді, қоғам ортасында дербестікке ие болады. Мысалы, үй тапсырмасын орындау жауапкершілігін сезінеді, мектепте жүргенде сабақтарын жасап үлгеруі керек. Бұл жағдайда тәрбиешілердің міндеті – балалардың оқу процесіне бағыт-бағдар беру, бақылау және қадағалау.
• Ата-аналар үшін тамаша шешім. Барлық отбасының түстен кейін балаларға қарайтын үлкен балалары, бос уақыттары бар тәте-көкелері, ата-әжелері бола бермейді. Кейбіреулердің күтуші, репетитор жалдайтын қаржылық мүмкіндіктері жоқ. Ал кейбір ересектертер өздерінің жеке істеріне көбірек уақыт бөлгісі келеді немесе балалардан кішкене демалғысы келеді, өйткені ата-ана өзін жаман сезінсе, бала да жақсы сезінбейді. Осындай түрлі жағдайлар үшін тиімді және ыңғайлы шешім ұзартылған күн топтары болуы мүмкін.

Кемшіліктері:

• Баланың жайсыз сезінуі. Ұзартылған күп тобында уақытты тиімді әрі жақсы өткізу педагогикалық ұжым мен жалпы атмосфераға тікелей байланысты. Өкінішке қарай, барлық мектептерде ұзартылған күн топтары сапалы бола бермейді. Осыған байланысты ұсынылған барлық мүмкіндіктерді, тәрбиешілер мен мұғалімдердің жұмыс тәжірибесін бағалап, таңдау мен шешімге өте мұқият қарау керек.
• Ата-аналардың көпшілігі балаларының тым қатты шаршауынан немесе отбасынан алыстап кетуінен қорқады.
• Ол қауіпсіздікте бола ма? Ол өзін жайлы сезінеді ме? Өкінішке қарай, баланы осындай топтарға бергенде ата-аналар уайымға салынып, алаңдайды.

Пандемия кезінде бүкіл оқу процесі онлайн режимге көшті, ұзартылған күн топтары уақытша жұмысын тоқтатты. Ұзартылған күн топтарын қашықтан өткізу мүмкіндігі туралы айтатын болсақ, бұл тәжірибе қазақстан мектептерінде таралмаған.

Ақылы ұзартылған күн топтары қызметтеріне төлем алады және көбінесе жеке оқу орталықтарында ұсынылады. Ақылы және тегін ұзартылған күн топтарының  негізгі айырмашылығы – көрсетілетін қызметтердің ауқымы, жұмысшылардың сапасы мен саны. Қазақстандағы ұзартылған күн топтарының бағасы қалаға және оқу орталығына байланысты өзгереді. Қызметтердің орташа құны айына 20 мың және одан жоғары.

• Нешінші сыныпқа дейін? 

Әдетте ұзартылған күн топтары бастауыш сыныптарға, яғни 5 сыныпқа, 11–12 жасқа дейінгі балаларға арналған.

• Мектепте саған нешеге дейін болады?

Мектептегі ұзартылған күн топтары кешкі 5–6 ға дейін созылады.

Балаңыз ұзартылған күн тобында өзін қалай сезінетіні жайлы алаңдасаңыз, онда оны шектеулі бір уақытқа ғана апаруға кеңес береміз, мысалы бірнеше сағатқа қана жіберіп,  бірнеше апта бойы оны бақылаған жөн. Баланы ұзартылған күн тобына беру немесе бермеу әр ата-ананың жеке шешімі. Қызмет түрлері көп ұзартылған күн топтарын таңдаған дұрыс: көптеген үйірмелер, секциялар, үй тапсырмасын орындау және т.б.