Батут дегеніміз не, ол не үшін қажет және қайсысын таңдау керек?

Үйіңіздің жанындағы жерді белсенді аймақ ету, сонымен қатар балаға көңілді демалыс түрін ойлап табу оңай. Ол үшін батут жақсы шешім болып табылады. Кішкентай балалар жай ғана көңіл көтере алады, ал жасөспірімдер әртүрлі трюктерді жасап көре алады. Тіпті ересектер де қызықты болады. Тек батуттың максималды салмағы сәйкес болуы керек.

Классикалық батут – бұл сіздің денеңіздің барлық дерлік бұлшықеттерін жұмыс істететін барлық жастағы адамдарға арналған арнайы снаряд. Керілген төсемде секіру денеге жақсы әсер етеді. Секірген кезде:

• жүрек пен қан тамырларын дұрыс жұмыс істетесіз;
• вестибулярлық аппараттың жұмысын жақсартасыз;
• қозғалыстарыңызды басқарасыз;
• көңіл-күйіңізді жақсартасыз;
• престі, аяқ, арқа және бөксе бұлшықеттерін дамытасыз;
• физикалық шыдамдылықты жақсартасыз.

Балаға батут орнату арқылы сіз оның бұлшық еттерін дамытуға және уақытты қызықты өткізуге көмектесесіз.

Әдетте, батут өндірушілері оны қай жастан бастап қолдануға болатындығын көрсетеді. Көбінесе 6 жасқа дейін тек ата-ананың бақылауымен секіруге болады.

Батуттың қандай формасы болмасын, ол үшін әдетте берік маталар таңдалады. Олар кем дегенде бір адамның дене салмағына үнемі төтеп беруі керек, ал физика заңдарына сәйкес еркін құлау кезінде салмақ көбейеді. Серпімділік пен икемділік – осы типтегі барлық снарядтардың негізгі сипаттамалары. Сіз бірнеше метр биіктікте секіруді қарапайым үй батуттарында жасай аласыз, ол үшін тек жаттығу керек.

Балаға батутты таңдамас бұрын, негізгі түрлерін түсініп алыңыз. Құрылымы көбінесе керілген мықты жақтау ретінде ұсынылған – бұл секіруге арналған төсем болып табылады. Бірақ батуттардың көптеген түрлері бар.

Спорттық

Батутты жаттығу кезінде кәсіби спортшылар жиі пайдаланады. Мұндай спорттық снарядтар берік материалдардан және күшейтілген құрылыммен жасалады. Олардың алдында үлкен жүктемелерге төтеп беру міндеті тұр. Спорттық батуттардың ерекшеліктері:

• міндетті түрде сапа сертификаты болуы керек;
• төсем металл жақтауы бар өрілген тордан жасалады;
• динамикалылығы жоғары болуы үшін арнайы серіппелер салынады.

Мұндай батуттарда спортшылар акробатикалық трюктерді үйренеді. Батуттың беріктігі мен секіру қабілеті 10 метр биіктікке секіруге көмектеседі.

Көшелік

Балаларға арналған стандартты көше батуты жоғары қаңқалы қондырғы ретінде ұсынылған. Олардың өлшемдеріне байланысты олар тек ашық кеңістікке жарамды. Ерекшеліктері:

• төсем шамамен 90-100 см биіктікте орналасқан, одан бөлек баспалдақ орнатылады;
• көбінесе берік және серпімді арнайы қорғаныс торы бар;
• тор балаларды құлаудан сақтайды, ересектерге оларды сырттан бақылауға мүмкіндік береді;
• көбінесе салмағы 120 кг-ға дейін есептелген.

Төсемнің берік жақтауы мен биіктігі балаларға да, ересектерге де секіруге мүмкіндік береді. Алайда, мұндай модельдердің бағасы жоғары, ал оларды орнату өте қиын.

Фитнеске арналған батуттар

Фитнес батуттары – бұл батуттың ерекше түрі. Олар спорт залдарында немесе үйде қолданылады. Бұл үй-жайда жасауға болатын керемет кардио жүктеме. Олар тек бір адамға арналған – әрқайсысының өз батуты бар.

Әдетте, артық салмағы бар адамдар спорт кезінде тізеден зардап шегеді. Мұнда майды жағу жаттығулары әсіресе пайдалы. Салмақты жоғалтудың басқа әдістерінен айырмашылығы, буындарға салмақ түспейді.

Үрлемелі

Үрлемелі батуттар тек ойын-сауыққа қатысты болып келеді. Мұндай құрылымдар поливинилхлоридтен жасалады. Олар берік, күтімге оңай. Оларды зақымдау қиын, бірақ қауіпсіздік мақсатында балаларға барлық өткір және қатты заттарды алып тастаған жөн. Ерекшеліктері:

• компрессормен үрлеу керек, оны тек тегіс жерге орнату керек;
• пішіндердің, түстердің және өлшемдердің таңдауы кең;
• сақтауға ыңғайлы – желі шыққан күйде олар ықшамды;
• металл бөлшектері жоқ.

Әдетте мұндай құрылымдар балаларды қызықтырады. Сіз тіпті кәдімгі батутты орнына қамал немесе ерекше пішін түріндегі нағыз ойын орталығын орната аласыз, сізге тек көбірек бос орын қажет болады.

Бөлмелік

Бөлмелік батуттар көше батуттарынан әлдеқайда төмен болуы керек. Мысалы, баланың бойы бір метрден сәл асса, ал секіруге арналған төсем 60 см-ге көтерілсе, бала екі метрден асатын биіктікке секіреді. Кішкентай торлы батут үшін төбенің биік болуы маңызды.

Жарақат алу қаупін азайту үшін аяқтары қысқа және негізгі аймақтың диаметрі 1 метрге дейінгі батутты таңдаңыз. Бұл құрылымы бойынша фитнес-батут сияқты болады. Олар арзан және өте мобильді. Алайда, бұл жерде салмақтың айтарлықтай шектеулері бар және көптеген модельдерде қорғаныс торы жоқ.

Қазақстанда OLX-тағы батуттардың құны жиі өзгеріп отырады. Ол маусымға байланысты. Мысалы, 2022 жылғы қазаннан 2023 жылғы қаңтарға дейінгі кезеңде олардың орташа бағасы 40 мың теңгені құрады. Осы жылдың мамыр айында орташа құны қазірдің өзінде 60 мың, ал өткен жылы құрылымдар мамыр мен шілдеде 75 мың теңгені құраған болатын.

Сізге сәйкес келетін батут үлгісін таңдау үшін көп нұсқалар бар. Мамыр айында батут сатумен байланысты 800-ге жуық ұсыныс жарияланды. Қандай батуттар жақсы екенін және оларды қандай критерийлер бойынша бағалау керектігін анықтайық.

Батут диаметрі: секіру аймағы

Батуттардың өлшемдері оның не үшін арналғанын анықтайды. Сіз төсемнің диаметрін 0,3-тен 4,5 м-ге дейін таңдай аласыз, ең үлкен құрылымдар кәсіби сегментте ұсынылған.

Екі балаға арналған батуттың диаметрі әдетте 1,5-тен 2,7 м-ге дейін. Бұл ойнауға және секіруге жеткілікті. Егер диаметрі 3 м-ден асса, бұл құрылым ересектерге арналған болып есептеледі. Мұндай өлшемдер көшеде орнатылған торлы батуттарға тән.

Бұл үрлемелі құрылымдарға да қатысты – көше модельдерінің ені мен ұзындығы 5х3 м параметрлерге ие. Жағажайларда, үлкен ойын-сауық орталықтарында олар 10 м-ге жетеді.

Төсем материалы

Батуттардың өлшемдері әдетте төсем материалдарын да анықтайды. Құрылым неғұрлым үлкен болса, серпімділік пен серіппелік қасиеттер соғұрлым жақсы болуы керек. Үйге арналған батуттың материалдары көшеге арналғанға сияқты аса міндетті емес.

Көше құрылымдары үнемі күн астында болады, оларға ауа-райы, ылғалдылық әсер етеді. Осы жерден материалға қойылатын талаптар:

• суды өткізу керек – бұл кезде секіру аймағында шалшық пайда болмайды;
• коррозияға ұшырамас үшін серіппелі механизмдер суды жұқтырмауы керек.

Бірінші жағдайда перматрон қолайлы. Бұл материал берік, серіппелі және тез кебеді. Серіппелерді қорғауды көбінесе құрамында ПВХ бар арнайы маталар қамтамасыз етеді – олардың беріктігі 500 деннен асуы керек.

Максималды жүктеме

Өндірушілер жүктемені килограмммен анықтайды. Батуттың қанша килограмға төтеп беретініне байланысты, ондағы адамдардың саны да бір уақытта өзгеруі мүмкін. Сипаттамаларда адамдардың жалпы салмағы көрсетілген. Егер көрсеткіш көрсетілгеннен үлкен болса, онда төсем жыртылуы мүмкін.

Шешім қабылдауға көмектесетін бірнеше кеңестер:

• 6 жастан 13 жасқа дейінгі бір балаға жүктемесі 70 кг дейінгі модельдер жарамды;
• екі бала үшін жүктемесі 130 кг дейінгі батуттар қолайлы;
• балалар мен ересектер үшін максималды шегі 180 кг болатын модельдерді таңдаған жөн.

Батуттағы рұқсат етілген максималды салмақ одан да көп болуы мүмкін. 250 кг-ға дейінгі жүктемесі бар модельдер танымал.

Қорғаныс торы

Кішкентай балаға батутты көбінесе тосқауылдардың бар болуына қарай таңдайды. Оларды кез келген снарядқа орнатуға болады, бірақ кейбір сыртқы құрылымдарда олар әуел бастан бар болады. Батуттың периметріндегі тор құлаудан қорғайды, сәйкесінше жарақат пен көгеруді азайтады.

Тор диаметрі 4,5 метрден асатын батуттар үшін де пайдалы. Снаряд ересектерге немесе жасөспірімдерге арналған болса да, трюк кезінде қосымша сақтандыру зиян тигізбейді.

Серіппелер саны

Қаңқалы батутты құрастыру көптеген серіппелерді қамтиды. Олар 34-тен 108-ге дейін болуы мүмкін. Балалар модельдері үшін 54 серіппеден аспайтын жиынтық жеткілікті- бала 5-тен 15 см-ге дейін биіктікке қиындықсыз секіреді.

Трюктермен тәжірибе жасайтын балалар үшін сіз 64-70 серіппелі модельдерді таңдай аласыз. Спорттық батуттарда олардың саны 90 серіппеден асуы керек. Бұл метрден астам биіктікке секіру үшін жеткілікті.

Қорғанысқа арналған поролон

Серіппелер жарақаттан қорғайтын және соққыларды жұмсартатын арнайы төсеніштермен жабылған. Кішкентай балалар мен кәсіби гимнасттар үшін қабаттың қалыңдығы әдетте 14-тен 18 мм-ге дейін болады. Ойын орталықтарындағы модельдерде, жағажайда көбінесе полипропилен қабаты 12 мм-ден аспайды.

Тіректер саны

Қорғаныс торын тарту үшін сізге арнайы тік тіректер қажет. Олар негізгі құрылымның аяқтарына бекітіледі. Олар бір батутта 10 данаға дейін болады. Кішкентай балалар үшін 4-6, ересектер үшін 8-ге дейін жеткілікті. Мұнда жасына да, салмағына да шектеулер жоқ.

Жақтау құрылымы

Қаңқалы батуттар үшін метал қалыңдығының маңызы зор. Құбырлар неғұрлым қалың болса, бүкіл құрылым соғұрлым берік болады. Мұндай модельдер деформацияға ұшырамайды. Мұнда сіз жүктемедегі максималды шектеулерге және адам санына назар аударуыңыз керек.

Бір баланың секіруі үшін қалыңдығы 1,2 мм жеткілікті. Үш бала үшін 1,5 мм жетеді. Ал кәсіби спортшылар үшін металл жақтаудың қалыңдығы шамамен 2 мм болуы керек.

Басқыштар

Көбінесе басқыш батуттың негізгі бөлігі жерден 60 см биіктікте орналасқан көше модельдеріне қажет. Балаларға онымен секіру төсеміне көтерілу оңайырақ. Бірақ егер бала 120 см-ден жоғары болса, онда ол батутқа өз бетінше көтеріле алады.

Енді сіз өзіңіздің жағдайыңызға сәйкес балаға қандай батут сатып алу керектігін анықтай аласыз. Барлық модельдер назар аударуға тұрарлық: егер сіз пәтердің кеңістігімен шектелсеңіз, сіз үшін шағын құрылымдар бар, ал егер сіздің алдыңызда үлкен учаске болса, жазда отбасыңыз көшелік батутта көңіл көтере алады.

Бұл жағдайда диаметрді бағалаңыз, төсемге арналған материалдарды анықтаңыз. Баланың жасына байланысты қорғаныс торының болуын, максималды жүктемені және басқыштың болуын қарастырыңыз.