Қыста қандай дәрумендер қажет?

Қыс – ағзамыздың көп мөлшерде микроэлементтерді қажет ететін қиын кезең. Жазда күн сәулесін қабылдап, мүмкіндігінше балғын жемістер мен көкөністерді жеп, денемізді түрлі қоректік заттармен қанықтыруға тырысамыз. Жазда немесе күзде алдын ала дайындаған тағамдармен, сондай-ақ D3 5000 сияқты әртүрлі қысқы дәрумендерді қолдану арқылы бұл ләззатты қыс мезгіліне дейін ұзартуға болады. Қыста ағзаға тағы қандай дәрумендер қажет екенін бірге анықтайық?

Қыста дәрумендердің иммунитет үшін маңызы аса зор. Суық кезде тұмауға шалдығу жағдайлары көбейеді, бұл мерзімде ағзамыз әлсіз болуы мүмкін. Сондықтан оны түрлі пайдалы заттармен және микроэлементтермен нығайту маңызды.

Қыста қандай дәрумендер қажет?

Қыста ағзаға жеткіліксіз микроэлементтер мен дәрумендерді келесі азық-түліктерден алуға болады:

• А дәрумені – сәбіз, асжапырақ, асқабақ, қысқажапырақ, брокколи, өрік, шабдалы, қаражидек және т.б. Суық мезгілде бұл пайдалы микроэлементтің жетіспеуі құс терісі тәрізді дерматологиялық ауруға немесе көздің ауырсынуына себеп болуы мүмкін.
• С дәрумені – алма, мүкжидек, бүлдірген, қарақат, көкжидек, асжапырақ, болгар бұрышы, т.б. Бұл дәрумен жетіспеген жағдайда, терінің құрғауы, иммунитеттің төмендеуі, апатия, шаршау және т.б. орын алады.
• Е дәрумені – банан, киви, бүлдірген, алмалар, жаңғақтар және т.б.
• Қыста жаңа піскен жемістерден цитрус жемістерін, құрма, лимон және анар, ал көкөністерден – пияз, сарымсақ, картоп, сәбіз, қызылша сатып алған дұрыс.

Қыста дәрумендерді пайдалы дайындамалардан алуға болады:

• Көкөністерді ашытқан, тоңазытқан немесе тұздаған дұрысырақ. Осындай әдістердің арқасында көкөністер 50-60% дейін қоректік заттарын сақтайды. Маринадталған дайындамаларда қоректік заттардың тек 30% қалады. Ашыту ағзамыздың иммундық жүйесін күшейтетін С дәруменіне және сүт қышқылына бай. Ашытуға алма, қырыққабат, қияр қолдануға болады. Тұздауға кез келген жасыл, қияр, пияз бен сәбіз жарамды, соңғысын сорпа пісірерде қуыруға пайдалануға болады. Кез келген көкөністерді тоңазытуға болады, ең қоректілерін – түсті орамжапырақ пен кәдіні таңдаған жөн.
• Жеміс-жидектер. Әдеттегідей тосап дайындау – ең пайдалы нұсқа емес. Тосап жасау кезінде жеміс-жидектердің қоректік заттары жоғалады, дәрумендердің тек 10-20% қалады. Оның орнына жемістерді шекерлеген дұрыс, осылайша 30-40% қоректік заттар сақталады. Мұндай тәттіні міндетті түрде тоңазытқышта сақтау керек. Әлде жай ғана тұтас жемісті тоңазытуға болады: алма, өрік, алмұрт және т.б. Осы жолмен пайдалы элементтердің көпшілігі сақталады және компот немесе нан пісіруге пайдалануға болады.
• Компот пен шырындар. Үй шырындарын дайындау және консервілеу кезінде жемістер дәрумендердің тек 10% сақтайды, дегенмен бұл дүкен шырындарына қарағанда әлдеқайда пайдалы.

Қыста әйелдерге қажетті дәрумендер

Әйелдерге арналған қысқы дәрумендер тобы A, E, B6, B12, B9 және РР дәрумендерінен тұру керек. Мәселен, А, С және Е дәрумендері әйелдердің қартаюын баяулатады, бетке сау және қанық түс береді, шаш пен тырнақтарды нығайтады, сонымен қатар қыста терінің құрғауына жақсы әсер етеді.

Қыста еркектерге қажетті дәрумендер

Қыста еркектерге қуат беретін дәрумендер: E, D, A, C, H, N, B2 және B12. Күш пен энергия беріп, ағзада қажетті мөлшерде тестостеронның бөлінуіне жауапты микроэлементтер Е дәруменінің құрамында көп. D дәрумені жүрек-тамыр жүйесін күшейтіп, ми жұмысын жақсартады.

Қыста балаларға қажетті дәрумендер

Балалар міндетті түрде күнделікті норма мөлшерінде осы дәрумендерді алып тұруы керек: A, B1, B2, B3, B6, B12, C, D, E, PP. Баланың ағзасына қажет негізгі дәрумендердің бірі – А дәрумені, ол сүйек жүйесінің дамуына әсер етеді және авитаминозға қарсы профилактика ретінде пайдалы.

Қысқы уақытта шаршау, депрессия және зауықсыздық сезінбеу үшін суық уақытқа алдын ала дайындалғаныңыз абзал, қысқы дәрумендеріңізді дайындап қойыңыз:)