Жеке қаржы. Оларды қалай көбейтуге болады?

Жеке қаржы дегеніміз – белгілі бір адамға тиесілі қолма-қол және электрондық нысандағы ақша.

Ақшаны  үнемдеудің және көбейтудің қандай жолдары бар?

Ақшаны шыны ыдыста немесе төсектің астында сақтайтын болсаңыз, ол инфляцияға ұшырап құнсызданып кетеді.

1. Депозит

Бәрімізге белгілі әдіс, банкке ақшаңызды белгілі мерзімге салып, пайыздар аласыз. Пайыздық деңгейге назар аударғаныңыз жөн. Кей жағдайларда бір жарым жыл емес, бір жылға ақша салу қайда тиімдірек болуы мүмкін. Депозиттен түскен кірісті келісім шарттарына байланысты ай сайын ақшалай түрде алсаңыз немесе негізгі сомаға қоссаңыз болады. 

Тек сенімді банкке хабарласыңыз және онлайн-банкинг деректерін бейтаныс адамдарға хабарламаңыз. 

2. Жылжымайтын  мүлік

Жылжымайтын мүлік салымдары Қазақстан кең тараған депозит түрі. 

Оның бірнеше түрі бар: 

1. Құрылыс сатысындағы жылжымайтын мүлік 45-75%-ға салымдарыңызды арттырады. Құрылыс салушы таңдауына аса жауапкершілікпен қарағаныңыз жөн. Аудан инфрақұрылымы сатып алушы табуда үлкен рөл атқарады. 
2. Жалға берілетін жылжымайтын мүлік – ұзақ мерзімді инвестиция. 25 млн теңгеге алған үйді айына 200 000 теңгеге жалға беретін болсаңыз, инвестицияңыз 10 жылдан кейін ақталады. Бірінші пайдасын бір айдан кейін көресіз, өтеу мерзімі тым ұзақ болғанымен, үйді кез-келген уақытта сатуға болады. 

3. Құнды қағаздар 

Құнды қағаздарға инвестиция жасайтын болсаңыз құнды қағаздар нарығынан хабарыңыз болу тиіс немесе кәсіби агенттердің қызметіне жүгінгеніңіз жөн. 

Инвестициялардың танымал 2 түрін қарастыруды ұсынамыз:

а) Акциялар, яғни акционерлік қоғам шығарған бағалы қағаздар. Компания акциясын сатып алған жағдайда, оның тең иесі боласыз. Әдетте, акциялар дивиденд алу демек табыс алу мақстатымен сатып алады. 

б) Облигациялар (міндеттеме) – қарыз бағалы қағазы . Компаниялар немесе мемлекет шығарады. Адамдар облигацияларды сатып алғанда, эмитентке ақшаларын қарызға береді. Белгіленген уақытта компания облигацияларда көрсетілген номиналды құнын төлейді, облигацияларды сатып алудағы тәуекелдер акция сатып алудан гөрі төмен болады.

4. Бизнес, стартап-проекттер

Тәуекелге бел буып, интуицияңызды сыннан өткізгіңіз келсе, стартап немесе бизнеске қаражат салсаңыз болады. Көптеген компаниялар құлдырауға ұшырайды, сол себебті, тәуекел өте жоғары. Бар ақшаңызды бұған салмауға кеңес береміз. Инвестицияңыздың пайдасын көру үшін әртүрлі қызмет саласын терең зерттеу қажет болады. 

Егер сіз тәуекелге бел буып, интуицияңызға сенгіңіз келсе, сіз стартапқа немесе бизнеске қаражат сала аласыз. Мұнда тәуекелдер өте жоғары, өйткені көптеген компаниялар құлдырайды. Соңғы ақшаңызды осы жерге салмаңыз. Пайдалы инвестициялау үшін сізге дұрыс қызмет саласын таңдау үшін үлкен көлемдегі ақпаратты зерттеу қажет. 

Қаржы мәселесіне келгенде рационалды болыуыңыз тиіс. Сәтті инвестиция тілейміз!