Сымдарды ауыстыру: пәтердегі электр жүйесі туралы не білуіңіз керек?
Бірнеше ондаған жыл бұрын үйде салынған ескі сымдар пәтердегі әр түрлі жүктемелері бар көптеген құрылғыларға есептелмеді. Егер сымдар барлық құрылғылардың қуатын көтере алмаса, онда оның салдары күйік иісі бар әдеттегі тұйықталудан бастап өртенуге дейін әртүрлі болуы мүмкін. Жөндеу жұмыстарын жүргізген кезде, әрлеу кезінде пәтердегі электр жүйесін ауыстыруға назар аударыңыз.
Пәтердегі сымдарды ауыстырған дұрыс па: ауыстыруға тура келетін 3 жағдай
Негізінен ескі үйлерде пәтердегі сымдарды ауыстыру қажет, жаңа ғимараттарда мұндай мәселелер өте сирек туындайды. Пәтердегі сымдарды ауыстыру керек пе және бұл қай кезде шынымен қажет болатынын анықтайық.
Ескі сымдарды ауыстыру қажет, егер:
- үйдегі сымдарда алюминий негізі бар болса;
- үнемі кернеу айырымы туындайды – мысалы, автомат өшіп қалады немесе қалқаншадағы сымдар күйіп кетеді;
- сіз косметикалық жөндеу жұмыстарын жүргізіп жатырсыз, ал сымдарға он жылдан астам уақыт болды.
Ескі тұрғын үй қорындағы басты мәселе алюминий сымдары болды. Технологияның өзі әлдеқашан ескірген және бүгінде төтенше жағдайға әкелуі мүмкін. Уақыт өте келе сымда тот пайда болады, бұл металл құрылымын толығымен бұзады. Оқшаулаудың тозған күйіне байланысты бүкіл электр жүйесі осал болады.
Мұнда жерлендіру аз, ал алюминий сымдарының қызмет ету мерзімі 20 жылға дейін. Сонымен қатар, ескі желілерде сымдар тармақталған, ал жүйеде автоматтар негізінен қарастырылмаған. Егер сізде розеткалар жеткіліксіз болса, сымдарды жөндеу қажет – ескі пәтерлерде олардың саны шынымен аз.
Пәтердегі электр сымдарын ауыстыру кезеңдері
Сымдарды кезең-кезеңімен ауыстыру электр жүйесінің қыр-сырын өз бетіңізше түсінуге және ақауларды өзіңіз оңай түзетуге мүмкіндік береді. Сондай-ақ, сіз Қазақстандағы электрші қызметін таңдай аласыз – OLX сайтында қызметтері бар хабарландырулар қолжетімді. Пәтердегі сымдарды қосу егжей-тегжейлі түсінуді, құралдарды қолдана білу туралы негізгі білімді қажет етеді.
Пәтердегі электр сымдарының схемасын жасаңыз
Күрделі жөндеу басталатын бірінші нәрсе – электр сымдарының схемасын немесе жоспарын құру. Сіз мұны пәтердің немесе үйдің жалпы жобасымен үйлестіруіңіз керек. Мыналарды ескеріңіз:
- таратқыш қораптың қайда орналасатынын;
- жарықтандыру қандай жерлерде орнатылатынын;
- розеткалар мен ажыратқыштар қай жерде орналасатынын;
- Тікелей және жеке автоматтарға қостыру қажет болатын тұрмыстық техника қай жерде орнатылатынын.
Бірнеше ауыстырғыштар мен ұзартқыштарды бір-біріне жалғағаннан гөрі көбірек розеткалар жасаған дұрыс. Пәтердегі сымдар жоспарын өз қажеттіліктеріңізге сай жасаңыз. Әр бөлмеге арналған розеткалардың саны шамамен:
- жатын бөлме — кереуеттің екі жағында және ыңғайлы болу үшін бөлмеде тағы бірнеше, барлығы шамамен 5 розетка;
- қонақ бөлмесі — теледидардың, аудиотехниканың, шамның астына және диванның жанына орнатуға болады;
- дәліз — әдетте қос розетка жеткілікті;
- жуынатын бөлме — бойлердің, кір жуғыш машинаның астында жеке болуы керек және шаш кептіргіш немесе шаш тегістегіш сияқты басқа құрылғылардың үшін болуы керек;
- асүй — тек жұмыс панелінің жанында үш розетка болуы керек, сонымен қатар оны тоңазытқыш, ыдыс жуғыш машина және басқа құрылғылардың астына орнату керек;
- кабинет немесе жұмыс орны — компьютерге, телефонды қуаттауға, шамға 2-4 розетка жеткілікті.
Егер сіз балконнан әйнектелген лоджия жасауды жоспарласаңыз, онда сіз розеткаларды мұнда да орната аласыз. Сол кезде бұл жерде жұмыс істеуге және демалуға болады. Мұны пәтердегі электр монтаждау схемасына қосыңыз.
Пәтердегі сымдардың схемасын қалай білуге болады? Сіз техникалық жоспарды ТТБ-дан сұрауыңыз керек немесе ТПБ-дағы деректерді нақтылауыңыз керек.
Материалдарды таңдау
Пәтерде заманауи электр сымдарын орнату кезінде қолданылатын кабельге мән беріңіз. Розеткалар үшін көлденең қимасы 2,5 ш.мм-ден басталатын үш желілі мыс кабелін таңдауға болады. Шамдар үшін қиманы 1,5 ш. мм-ге дейін азайтуға болады, ал қуатты құрылғылар үшін 4 ш. мм-ден басталады. Кабель NYM белгісімен белгіленгенін тексеріңіз.
Автоматиканы әр бөлмеге ғана емес, қуатты тұрмыстық техникаға да орнатқан жөн. Таратқыш қораптың пішінін де ескеріңіз: дөңгелек болса — орнату оңай, ал тікбұрышты болса — көбірек сыятын болады.
Маңызды шығын материалы — розеткалар мен ажыратқыштар, олар үшін сіз олардың орналасқан жерді ғана туралы ойламауыңыз керек. Олардың сипаттамаларын анықтау да маңызды. Розеткалар жерге тұйықталған болуы керек, бұл оларды қауіпсіз етеді. Егер балаларыңыз бар болса, онда бөгде заттардың кіруіне жол бермейтін арнайы перделерді ойластырған жөн. Осы элементтерді таңдағанда, таңбалауға назар аударыңыз. Розетка сіз есептеген жүктемеге шыдауы керек.
Ажыратқыштарға ерекше талаптар жоқ. Ең бастысы, олар қол жетімді жерлерде болуы керек. Ал балалар бөлмесі мен жуынатын бөлмеде сіз ажыратқыштарды төменге — баланың да қолы жететіндей етіп, еденнен бір метр қашықтықта орната аласыз.
Ескі сымдарды бөліктеу
Келесі міндетті кезең – бөлмедегі ескі электр желісін бөліктеу. Бұл кезең шаңның әсерінен өте жағымсыз екенін бірден ескеріңіз. Не істеу керек:
- үйді тоқтан ажыратыңыз және таратқыш қораптың жанында өзіңізге орын босатыңыз;
- резеңке қолғап киіңіз — олар қауіпсіздік ережелеріне сәйкес қажет;
- таратқыш қораптың қақпағын бөліктеңіз – оны контурдың ерекшеленуіне байланысты қабырғадан табуға болады;
- қабырғаны қырыңыз және сымдарды ажырата отырып кабельді шығарыңыз.
Егер сымды алу мүмкін болмаса, оны кесіп, ескі штробада оқшаулау керек. Бөліктеу үшін барлық құралдарды алдын ала дайындаңыз. Сізге әртүрлі саптамалары бар перфоратор, шарқайрақ, тістеуік, бұрағыш, деңгей, пышақ, мультиметр қажет. Егер сізге әртүрлі сымдарды қосу қажет болса, онда дәнекерлегішті қосымша дайындаңыз.
Жаңа сымдарды жүргіземіз
Сымдарды екі тәсілмен орнату мүмкін. Біріншісі – жасырын. Қабырғаларды қырып, содан кейін оларда арнайы арналар жасау керек. Ол үшін әдетте перфоратор қолданылады. Есіңізде болсын, сылақ 1 см-ден артық қабатқа жағылмауы керек, осыған сүйене отырып, арнаның тереңдігін есептеңіз. Розеткаларға, ажыратқыштарға және жарықтандыру құрылғыларына арналған тесіктерді дайындау керек. Мұны перфоратормен жасауға болады.
Әрі қарай, сіз кабельді штробаларға салып, сымдарды таратқыш қорапқа қосуыңыз керек. Мұны істегенде, жүйенің жұмысын сынаушы арқылы тексеруге және штробаларды бітеп тегістеуге болады.
Екінші тәсіл – ашық монтаждау. Техникалық тұрғыдан оны жасау оңайырақ, өйткені кабельдерді төсеу үшін арналар жасаудың қажеті жоқ. Бөліктегеннен кейін істейтін әрекеттеріңіз:
- кабельді жүргізесіз;
- сымдарды жалғау арқылы таратқыш қорапты орнатасыз;
- розеткалар мен ажыратқыштарды қосасыз;
- электр желісінің жұмысын тексересіз.
Мұнда сізге қолайлы таңдау жасау керек. Сымдары жасырылған дизайн керемет көрінеді: шығыңқы сымдар жоқ, балалар кабельді тарта алмайды. Алайда, сынған кезде сымға жету қиын болады және бүкіл қабырғаны аздап бұзуға тура келеді.
Ашық монтаждау кезінде сымдар арнайы арналарға орналастырылады, ПВХ құбырларына орнатылады немесе оқшаулаудың бірнеше қабаты бар кабель қолданылады. Бірақ кез келген жағдайда олар қабырғалардың үстіне қойылады. Кеңістікті үнемдеу және дизайнды жағымды ету үшін сымдар плинтустарға салынады. Алайда, мұнда кабельдердің саны шектеулі болады, бұл электрмен жабдықтау схемасын айтарлықтай өзгертеді.
Сіз сымдарды керме төбенің астына және қабырғадағы гипсокартонның астынан өткізе аласыз. Бірақ бұл әдістер сізді бірнеше сантиметр аумақты құрбан етуге мәжбүр етеді.
Жөндеу кезіндегі тағы бір мәселе – пәтердегі енгізу кабелін ауыстыру. Мұны сіз мамандандырылған органдарсыз жасай алмайсыз. Себебі бұл сымды жалпы мөрленген есептегіштен тартатын боласыз. Сіз оны тозу мен пайдаланылған уақытына қарай ауыстыруыңыз керек.
Тексеру
Монтаждауды аяқтаған кезде, сымдарды қалқаншаға бірден қоспаңыз. Алдымен оның жұмыс істеуіне көз жеткізу керек. Бұл жағдайда сізге тестер ретінде әрекет ететін мультиметр қажет болады. Егер оны қосу кезінде жұмыста бұзушылықтар болмаса, сіз штробаларды сылап бітей аласыз. Осыдан кейін сіз кабельді қалқаншаға қосасыз.
Егер сіз жұмысты шеберге тапсырсаңыз да, сіз электр сымдарын ауыстыру кезеңдерін аздап түсінуіңіз керек. Сонда сіз олардың жұмысын қаншалықты сапалы орындағанын тексере аласыз. Бұл туралы толығырақ OLX-тағы «Жөндеуден кейін пәтерді қалай дұрыс қабылдауға болады?» мақаласынан оқи аласыз.
Қорытынды
Электр сымдарын жөндеу сізден мұқият болуды талап етеді. Егер бірдеңе дұрыс жасалмаса, онда пайдаланған кезде кернеу ауытқиды, ал тұрмыстық техника тез тозатын болады. Қорытындылайық:
- Егер сымдар ескі болса және арзан алюминий сымдарына негізделген болса, сымдарды ауыстыру қажет.
- Розеткалар, ажыратқыштар және жарықтандыру құрылғыларына негізгі орындарды қалдырып, электр сымдарының егжей-тегжейлі схемасынан бастаңыз.
- Мыс кабельдерге, әр бөлмедегі және үлкен техникадағы автоматтарға артықшылық беріңіз.
- Ескі сымдарды оның орнына қауіпсіз жүйені орнату үшін алып тастау қажет.
- Жаңа кабельдерді монтаждаудың екі нұсқасы бар: ашық және жасырын – мұнда сіз өзіңізге қолайлысын таңдай аласыз.
- Кабельді визуалды тұрғыдан жасырмас бұрын, бүкіл жүйені тестермен тексеріңіз, егер қателіктер болмаса, онда бітеп тегістеңіз және сымдарды қалқаншаға қосыңыз.
Бұл ережелер жаңадан бастаушыларға да жарайды және ол арқылы жалдамалы шеберлердің жұмысын бақылауға болады. Электршінің әрбір әрекетін нақтылаудан қорықпаңыз. Сіздің қауіпсіздігіңіз оның жұмысының сапасына байланысты болады.
Соңғы мақалалар
2019 жылғы мәліметке сүйенетін болсақ, Қазақстанда жұмыс көп болғанымен білікті мамандар жетіспейді…
Әртүрлі жұмысты атқаратын адам — бұл ең қарапайым мамандық емес. Мұндай қызметкердің…
Жұмысқа, ойын-сауыққа немесе оқуға арналған гаджетті таңдағанда, сипаттамадағы мәліметтерді көріп, шатасуға болады…
Шкаф — үйдегі жиһаздың ең тиімді түрлерінің бірі. Ол интерьердегі кеңістікті босатып…
Егер сіз сәнді көріністі тек зергерлік бұйымдармен, тастармен және платинамен толықтыра аласыз…