Резеңкені қашан ауыстыру керек: шиналарды маусымдық ауыстыру және пайдалану мерзімі

Автокөлік шиналары — бұл диск жиегіне орнатылған берік резеңке қабаты. Шағын өлшемдері мен дизайнының қарапайымдылығына қарамастан, автомобиль шиналары көлік құралының маңызды элементтерінің бірі болып табылады. Бұл көбінесе автомобильдің нашар жол төсемінің бойымен қозғалысының қаншалықты байыпты болатынына байланысты. Олар автомобильдің жолдағы тұрақтылығы мен ептілігін, қозғалыс кезіндегі қауіпсіздігін анықтайды.

Автокөлікке арналған резеңке нарығында ұсыныстардың үлкен ассортименті ұсынылған: қымбат және арзандау, классикалық және инновациялық дизайнда, табиғи және синтетикалық резеңкеден жасалған резеңкелер. Дүние жүзіндегі көптеген компаниялар автомобиль шиналарын сенімдірек, ұзақ мерзімге жарайтын етіп, маневрлі болу үшін жақсарту мақсатында жұмыс істейді. Бірақ инновациялық әзірлемелерді қамтитын ең заманауи авторезеңке де, егер ол маусымға сәйкес келмесе, өзінің ең жақсы қасиеттерін көрсете алмайды.

Маусым бойынша резеңкені ауыстыру

Автошиналарды жіктеудің әртүрлі критерийлер бар. Олардың бірі — маусымдық. Бұл сипаттамамен қысқы шиналар мен жазғы шиналар ажыратылады. Біріншісі суық мезгілде, екіншісі жылы айларда қолдануға арналған.

Қысқы және жазғы шиналар арасындағы негізгі айырмашылықтар:

• резеңкенің құрамы;
• протектордың суреті.

Кейбір жаңадан бастаған автокөлік жүргізушілері егер жол бетінде қар мен көктайғақ болмаса, жазғы резеңкемен жүре беруге болады деп есептейді. Бірақ бұл мифке жатады. Автокөлік шиналарын ауыстыру қажеттілігі туралы белгіге қардың болуы/болмауы ғана емес, сонымен қатар температура режимі де жатады.

Егер жазғы шиналар мен қысқы шиналарды салыстыратын болсақ, онда олардағы резеңкенің құрылымы мен химиялық құрамы әр түрлі болады. Жазға арналған шиналар қаттырақ, жоғары температурада олар пішінін жақсы ұстайды, жұмсармайды және ерімейді. Мұндай материалдың физикалық қасиеттері маневрді сақтай отырып, автомобильге жылдамдықты арттыруға мүмкіндік береді. Нөлден төмен температура жағдайында жазғы шиналар икемділігін жоғалтады және сынғыш болады.

Қысқы резеңке бастапқыда жұмсақ болады, ал суықта ол одан да серпімді болады, бұл жолдағы төсеммен ілінісу үшін маңызды. Бірақ ауа температурасы жоғарылағанда мұндай шиналар тез тозып қана қоймайды, сонымен қатар жүруді қауіптірек етеді (әсіресе ыстық асфальтта немесе жоғары жылдамдықта).

Шинаның протекторы да резеңкенің маусымдылығын анықтауға әсер етеді. Қысқы нұсқалардағы сурет «агрессивті», яғни терең және бұдырлы рельеф болады. Сонымен қатар, көптеген компаниялар қиын жағдайларда қозғалуға арналған тікенді қысқы шиналарды шығарады.

Жылы мезгілге арналған шиналар, әдетте, бір немесе бірнеше терең жолақтармен «безендіріледі», бұл көліктің дымқыл жолда акважоспарлануына жол бермейді, оның тұрақтылығын арттырады.

Жазғы резеңкені қысқы резеңкеге қашан ауыстыру керек?

Көптеген автокөлік иелерін Қазақстанда қысқы резеңкемен қай күнге дейін жүруге болатынын қызықтырады. ҚР заңнамасында 1 желтоқсаннан ақпанның аяғына дейін, егер ол қысқы автошиналармен жабдықталмаса, көлік құралын пайдалануға болмайтындығы көрсетілген. Жазғы резеңкені наурыздан қарашаға дейін пайдалануға тыйым салынбайды.

Бірақ маусымдық шиналарды ауыстыру үшін шиналарды орнатуға барудың уақыты келді ме, жоқ па, соны анықтауға көмектесетін басқа да нұсқаулар бар:

• Күндізгі температура +3-тен аспаса және осы деңгейде 5-7 күн сақталса, жазғы шиналардан қысқы шиналарға ауысатын уақыт келді;
• +5 градус және одан жоғары тұрақты болған кезде көлікті жазғы резеңкеге «ауыстыру» уақыты келді (ауа +10 және одан жоғары болған кезде, қысқы шиналарды пайдалану қауіпсіз болмауы мүмкін).

Кейбіреулер ауа-райының тұрақсыз кезеңінде −5-тен +10 Цельсий градусына дейінгі температурада қолдануға арналған барлық маусымдық шиналарды пайдаланады. Айтпақшы, кез-келген маусымға арналған керемет автошиналарды OLX қызметі арқылы тиімді сатып алуға болады.

Егер резеңкені уақытында ауыстырмасаңыз, оның салдары қандай болады?

Егер сіз жазғы резеңкені қысқы резеңкеге уақытында ауыстырмасаңыз, жазалануыңыз әбден мүмкін. Қазақстанда мұндай құқық бұзушылық үшін 5 АЕК (айлық есептік көрсеткіш) мөлшерінде айыппұл қарастырылған, бұл шамамен 16 мың теңгені құрайды.

Бірақ қыста жазғы резеңкені қолданғаны үшін алған айыппұл «ауыспаған» көліктің жалғыз және ең ауыр салдары емес. Маусымға сәйкес келмейтін шиналарды пайдалану апаттық жағдайларға, таюға және жолмен нашар ілінісуге, резеңкенің тез тозуы қаупінің жоғарылауына әкелуі мүмкін.

Автомобиль шиналарының қызмет ету мерзімі

Маусымдық резеңкені ауыстыру автомобильдің «аяқ киімін» басқа типтегі резеңке шиналарға алмастырумен ғана шектелмейді. Олардың сапалы болуы, қатты тозбауы және шиналардың жарамдылық мерзімі әлі аяқталмағаны маңызды. Осыдан қысқы резеңкенің жарамдылығын қалай анықтауға болады немесе жазғы шиналар әлі жұмыс ресурсын таусылмағанын қалай түсінуге болады деген сұрақ туындайды.

Шиналардың кепілдікті жүріп өткен жолы, яғни қауіпсіз пайдалану мерзімі шинаның түріне байланысты. Мысалы, Michelin өзінің резеңкесіне 10 жылға дейін кепілдік береді. Nokian және Yokohama-да шиналардың жұмыс мерзімі 5 жыл деп белгіленген. Шығарылған күні әрбір автошинада — бүйір қабырғасында сопақша мөртабандағы 4 таңбалы цифрлық код түрінде көрсетіледі. Кодтың соңғы екі цифры — өндіріс жылы, алғашқы екеуі — өндірілген жылдың апталық реттік нөмірі.

Бірақ бұл жерде бұл мерзімдердің шартты екенін және көп нәрсе көлік құралын пайдалану белсенділігіне байланысты екенін түсінген жөн. Әдетте, жеңіл автокөліктің шиналары егер олардың протекторының тереңдігі төмендегідей болса тозған болып саналады:

• қыстық үшін — 4 мм-ден аз;
• жаздық үшін — 1,6 мм-ден аз.

Көп жол жүретін, агрессивті жүру стилін қолданатын, маусымдық шиналарды уақтылы алмастырмайтын жүргізушілерде протектор кепілдік мерзімі аяқталғанға дейін тозуы мүмкін. Басқаларында, керісінше, кепілдік мерзімінен кейін де протектор жақсы күйде сақталады.

Қысқы шиналарды немесе жазғы шиналарды қаншалықты жиі ауыстыру керектігін түсіну үшін әртүрлі көлік түрлеріне арналған стандарттарды басшылыққа алған жөн:

• жүккөтерімділігі 2 т дейін жеңіл автокөлік — авторезеңкені 45000 км жол жүрістен кейін ауыстырған жөн;
• жүккөтерімділігі 2-4 т жүк көлігі — әр 60000 км сайын;
• жүккөтерімділігі 4 т жүк көлігі — әр 65000-70000 км сайын.

Автокөлік шиналарының тозу жылдамдығына әсер ететін маңызды фактор (жүргізу стилі мен жол сапасынан басқа) — резеңкені маусымнан тыс уақытта сақтау тәсілі.

Шиналарды сақтау мерзімі

Авторезеңке мақсатына сай пайдаланылмаса да және оны гаражда жылдар бойы сақтаса да, бұл оның бастапқы қасиеттерін мәңгі сақтайды дегенді білдірмейді. Орташа алғанда, автокөлік шиналарының жарамдылық мерзімі, тіпті олар пайдаланылмаса да, шамамен 5 жылды құрайды. Егер сақтау шарттары материалға қолайсыз болса, одан да аз болуы мүмкін. Осы кезеңнен кейін автомобиль шиналары жасалған материал икемділігі мен серпімділігін жоғалтады және әрі қарай пайдалануға жарамсыз болады.

Шиналардың жарамсыздығын бірнеше белгілер бойынша білуге болады:

• бүйір жағы деформацияға ұшыраған;
• микрожарықшалар пайда болған;
• бұйымда ақ және сұр түсті жұғын пайда болған.

Мұндай шиналармен жолға шығу өте қауіпті.

Шиналарды дұрыс сақтау

Маусымдық ауыстыру жүргізілгеннен кейін шиналарды белгілі-бір ережелерге сәйкес сақтау керек.

Әдетте, мұндай бұйымдар құрғақ жерде орналастырылады және ол жерде температура +15-тен +25 градусқа дейін сақталуы қажет. Шиналарды күн сәулесінің тікелей әсерінен қорғау маңызды. Шиналарды сақтаудың дұрыс жолы — дискілерсіз тік күйде. Ең дұрысы, ауа айналымын жақсарту үшін оларды жер деңгейінен жоғары көтеріп қою керек. Маусымнан тыс сақтау кезеңінде резеңкені мыс және коррозиялық материалдармен, майлармен, бояулармен және басқа да агрессивті химиялық заттармен жанасудан қорғау қажет. Шиналар жуылады және құрғатылады, содан соң «демалысқа» жіберіледі.

Берілген кеңестер автокөлік шиналарын ауыстыру мерзімдерін анықтауға көмектеседі деп үміттенеміз. Егер сіз өзіңіздің көлігіңіз үшін жаңа резеңке сатып алудың уақыты келгенін түсінсеңіз, OLX қызметінің көмегімен қажетті нұсқаны тез таба аласыз. Сайтта дүкендер мен жеке тұлғалардың жаңа және пайдаланылған шиналарын сату туралы көптеген ұсыныстар бар.